अमेरिकी राष्ट्रपति चुनाव २०२४ को ट्रम्पको जीतसँगै अमेरिकी इतिहासमा एउटा नयाँ अध्याय थपिएको छ। उनी एक पटक चुनाव हारेर पुनः राष्ट्रपति बन्ने दोस्रो व्यक्ति बनेका छन्। यसअघि सन् १८९२ मा ग्रोभर क्लिभल्यान्डले यस्तो उपलब्धि हासिल गरेका थिए।

ट्रम्पले हिजो मात्र पदभार सम्हालेर २६ वटा कार्यकारी आदेशहरू जारी गरेका छन्। तिनीहरू मध्ये केही महत्वपूर्ण निर्णयहरू यस प्रकार छन्:

१. बाइडेन प्रशासनका नीतिहरू खारेज

ट्रम्पले बाइडेन प्रशासनका ७८ वटा कार्यकारी कार्यहरू खारेज गरेका छन्। यसले औषधिको मूल्य घटाउने, राजनीतिक नियुक्तिहरूका लागि नैतिक आवश्यकताहरू, वेस्ट बैंकमा प्यालेस्टाइनीहरू विरुद्ध हिंसाको आरोप लागेका इजरायली बस्तीवादीहरू माथिको प्रतिबन्ध हटाउने, लैंगिक भेदभाव विरुद्धको संरक्षण हटाउने लगायत बाइडेनका धेरै पहलहरूलाई उल्ट्याउँछ। यी धेरै पक्षहरूले कानूनी चुनौतीहरूको सामना गर्न सक्छन्।

२. जन्मसिद्ध नागरिकताको अन्त्य

ट्रम्पले संयुक्त राज्य अमेरिकामा जन्मसिद्ध नागरिकताको अन्त्य गर्ने घोषणा गरेका छन्। कानूनी विशेषज्ञहरूले यसलाई असंवैधानिक मान्छन्। संविधानको पुनर्व्याख्या सर्वोच्च अदालतद्वारा आवश्यक पर्नेछ, जसले वर्षौं लाग्न सक्छ। यसले जन्म दर्ता प्रक्रियाहरूमा प्रभाव पार्न सक्छ। कानूनी चुनौतीहरू निश्चित छन्।

३. दक्षिणी सीमामा 'राष्ट्रिय आपतकाल' घोषणा

ट्रम्पले दक्षिणी सीमामा 'राष्ट्रिय आपतकाल' घोषणा गरेका छन्। यो 2017 को आदेश जस्तै छ, जसले सेनालाई सीमा पर्खाल निर्माण गर्न अधिकार दिन्छ। पहिलेको संस्करणले धेरै अदालती चुनौतीहरूको सामना गरेको थियो, नयाँ संस्करणले पनि त्यस्तै मुद्दाहरूको सामना गर्ने सम्भावना छ।

४. संघीय कर्मचारी तन्त्र्मा परिवर्तन

ट्रम्पले नागरिक सेवा संरक्षणहरूमा परिवर्तन गरेका छन्। यसको केही भाग वर्तमान संघीय कर्मचारी संरक्षण कानूनहरू अन्तर्गत गैरकानूनी हुन सक्छ। यसले तत्काल कानूनी चुनौतीहरूको सामना गर्नेछ, यद्यपि तत्काल प्रभावहरू महसुस हुन सक्छन्।

TikTok माथिको संघीय प्रतिबन्धको कार्यान्वयन ढिलाइ वर्तमान कानून अन्तर्गत यो गैरकानूनी छ। कानून पहिले नै पारित भइसकेको र अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले यसलाई पुष्टि गरिसकेको हुनाले, कार्यान्वयनमा ढिलाइ गर्न सकिन्छ तर नयाँ कांग्रेसीय कानून बिना रोक्न सकिँदैन। अदालतहरूले यसलाई खारेज गर्ने सम्भावना छ।

५. जनवरी ६ का प्रतिवादीहरूलाई क्षमादान

इतिहासकारहरूले यसलाई एक राजनीतिक रुबिकन पार गरेको रूपमा उल्लेख गर्छन्। यसले राज्यको सट्टा एक व्यक्तिप्रति वफादार अधिकानूनी विजिलान्टे/अर्धसैनिक बलहरू सिर्जना गर्ने एक उदाहरण स्थापित गर्न सक्छ, जुन अधिनायकवादी शासनहरूमा देखिने ढाँचाहरू जस्तै छ। जनवरी 6 का पीडितहरूबाट नागरिक मुद्दाहरू अझै पनि अगाडि बढ्न सक्छन्।

६. दुई लिङ्गहरू मात्र मान्यता

यसले संयुक्त राज्य अमेरिकामा 1.14% वा 3 मिलियन वयस्क ट्रान्सजेन्डर जनसंख्यालाई प्रभाव पार्छ। समान अधिकार प्रावधानहरूका आधारमा धेरै संवैधानिक चुनौतीहरू अपेक्षित छन्। वर्तमान नागरिक अधिकार कानून अन्तर्गत यो सम्भवतः गैरकानूनी छ। यसले विस्तारित मुद्दाको सामना गर्नेछ।

७. बाइडेनका वातावरणीय र जलवायु नियमहरू फिर्ता र पेरिस जलवायु सम्झौताबाट फिर्ता

विशेषज्ञहरूका अनुसार यसले जलवायु रुबिकन पार गर्छ, वैज्ञानिकहरूले 4 वर्षले अपरिवर्तनीय क्षति पुर्याउन सक्ने चेतावनी दिएका छन्। धेरै पक्षहरूले राज्यहरू र वातावरणीय समूहहरूबाट कानूनी चुनौतीहरूको सामना गर्ने सम्भावना छ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन, पेरिस जलवायु आदिबाट संयुक्त राज्य अमेरिकाको फिर्ता 1948 को कांग्रेसीय प्रस्तावले एक वर्षको सूचनासहित फिर्ता हुन अनुमति दिन्छ, तर कानूनी विशेषज्ञहरूले राष्ट्रपतिले वर्तमान कांग्रेसीय स्वीकृति बिना कार्य गर्न सक्छन् कि सक्दैनन् भनेर बहस गर्छन्। यसले अन्तर्राष्ट्रिय संगठनहरूमा सहभागितामा व्यापक परिवर्तनहरूको संकेत दिन सक्छ। कानूनी चुनौतीहरू सम्भावित छन्।

८. मेक्सिकोको खाडीको नाम परिवर्तन, पनामा नहरमा दाबी र लागूपदार्थ कार्टेललाई आतंकवादीको रूपमा तोक्ने

धेरै पक्षहरू अन्तर्राष्ट्रिय कानून अन्तर्गत सम्भवतः गैरकानूनी छन्। यसले मेक्सिको भित्र सैन्य कारबाहीलाई अधिकार दिन्छ, पनामा नहरको क्षेत्राधिकार परिवर्तन गर्छ, र भौगोलिक नामाकरण प्रस्ताव गर्छ। स्वदेशी र अन्तर्राष्ट्रिय दुवै स्तरमा कानूनी चुनौतीहरू अपेक्षित छन्।

निष्कर्षमा, यो चुनावी परिणामले अमेरिकी राजनीतिमा नयाँ मोड ल्याएको छ। ट्रम्पको पुनरागमनले आगामी चार वर्षमा अमेरिकी नीति र विश्व राजनीतिमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। उनका प्रारम्भिक कार्यकारी आदेशहरूले पहिले नै व्यापक चर्चा र विवाद उत्पन्न गरेका छन्। यी निर्णयहरूको कानूनी र राजनीतिक परिणामहरू आउने दिनहरूमा देखिने छन्। अमेरिकी लोकतन्त्रको लचिलोपन र संस्थागत शक्तिको परीक्षण हुने यो समय निश्चय नै छ।